جواب معرکه
هرگاه در جمله ای دو اسم پشت هم قرار گیرند ترکیب اسمی پدید می آورند و بر دو نوعند.
الف) ترکیب وصفی (موصوف و صفت )
ب) ترکیب اضافی (مضاف ومضاف الیه)
الف) ترکیب وصفی : ترکیبی است که ازموصوف وصفت تشکیل شده وصفت بیان کننده ی ویژگی های
موصوف می باشد . اسم + صفت مثال: الکتابُ النّافعُ
در ترکیب وصفی اسم و صفت از هم جدا نمی شوند و صفت وجود خارجی و قابل لمس ندارد.
صفت در ۴ مورد از موصوف خود تبعیت می کند.
۱) جنس (مذکر یا مونث بودن) ۲) تعداد (مفرد،مثنی ،جمع بودن )
۳) ال داشتن یا نداشتن (معرفه یانکره ) ۴) اعراب (مرفوع ،منصوب یامجرور بودن )
مثال : الصَّناعه َ الجدیده َ
هر دو مونثند – هر دو مفردند – هر دو ال دارند – هر دو ـــَـــ دارند.
نکته : برای موصوف های جمع غیر انسان همیشه صفت به صورت مفرد مونث به کار می رود.
مثال : هذه صُــوَرٌ جمیلهٌ – آثارٌ جمیلهٌ
ب) ترکیب اضافی : ترکیبی است که از مضاف ومضاف الیه تشکیل شده ومضاف (اسم اول) به
اسم بعد از خودش (مضاف الیه ) نسبت داده می شود . اسم + اسم مثال: کتابُ التِّلمیذ ِ
(کتاب دانش آموز در این جا فقط مالکیت کتاب به دانش آموز نسبت داده شده است ودانش آموز صفت و
ویژگی کتاب نیست.)
در ترکیب اضافی مضاف و مضاف الیه از هم جدا می شوند و در خارج از ذهن وجود دارند .
نکته : ۱)مضا ف “ال ” –تنوین – نون مثنی وجمع نمی گیرد .
پس “الکتاب التلمیذ ” یا ” کتابٌ التلمیذ ” نادرست است .
۲) اگر مثنی یا جمع مذکر مضاف واقع شود “نون” آخر آن حذف می شود.
مثال : معلمونَ + المدرسه ِ ـــــــــــــــــــــ معلمو المدرسه ِ
اَخــوان +کَ ـــــــــــــــــــــ اَخَواکَ
۳) مضاف الیه نقشی مستقل وهمیشه مجرور است. (کُلُّ مضاف الیه مجرور)
کتابی ـــــــــــــــــ دراین جا “ی” مضاف الیه ومحلآً مجرور است.
نکته: صفت و مضاف الیه نقش هستند واعراب خاص خود را دارند.
نکته ی بسیار مهم : درزبان عربی (برخلاف فارسی ) اگر اسمی همزمان هم صفت داشته باشد و هم مضاف الیه ، اول مضاف الیه می آید و بعد صفت.
مثال : در فارسی ــــــــــــــ در بزرگ مدرسه (بزرگ :صفت / مدرسه: مضاف الیه )
در عربی ـــــــــــــــ باب المدرسه الکبیر ( المدرسه :م الیه / الکبیر :صفت )
اسم اسم صفت
خواهر کوچکم ـــــــــــــــ اُختی الصغیره
اسم اسم صفت